‘Turnen is bij uitstek een mentale sport’

De Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie (KNGU) en InnoSportLab ’s-Hertogenbosch zijn 1 van de 5 winnaars van de Nationale Sportinnovator Prijs 2018 met hun idee voor een leeftijdsadequate motivatie-toolbox voor topturnen. Volgens Nienke Ekelenkamp en Stephanie van Cappellen, beiden werkzaam bij InnoSportLab ’s-Hertogenbosch, komt het idee voort uit een vraag vanuit de turnpraktijk. ‘Er is te weinig inzicht in motivatie, met name in verschillende leeftijdscategorieën.’

Redactie 13 december 2018, 10:00

Ekelenkamp en Van Cappellen gingen voor hun aanvraag bij de coaches van de KNGU en sportclub Flik-Flak, ofwel de turnpraktijk, te rade. ‘Mentale kwesties zijn zo belangrijk, juist in het turnen. We hebben coaches gevraagd naar waar zij behoefte aan hadden. Dat bleek vooral meer inzicht in de motivatie.’ Daar is nog te weinig kennis over, menen ook Ekelenkamp en Van Cappellen. Met name in verschillende leeftijdscategorieën. Met de ontwikkeling van kind tot volwassene verandert ook de motivatie en waar die motivatie vandaan komt. Daar willen ze inzicht in krijgen. ‘Er is nog veel onduidelijk. We hadden laatst bijvoorbeeld een discussie over jonge sporters. Zijn zij vooral extrinsiek gemotiveerd, door bijvoorbeeld ouders, vriendjes of coach? Of juist intrinsiek gemotiveerd, omdat ze nog heel puur plezier beleven aan sport en geen druk ervaren?’

Uiteindelijk wil InnoSportLab ’s-Hertogenbosch, in samenwerking met de KNGU, een toolbox maken met relevante literatuur, maar vooral ook met adviezen en handvatten. ‘We maken dit niet voor wetenschappers, maar voor trainers, die het in de praktijk willen kunnen gebruiken.’ Van Cappellen geeft een voorbeeld. ‘Een sporter is geblesseerd en daardoor verliest hij motivatie. Hoe kun je dat tegengaan en zorgen dat hij gemotiveerd blijft? En in het algemeen: wat zijn factoren waardoor motivatie minder wordt en wat kun je daaraan doen?’ Ekelenkamp en Van Cappellen willen daarvoor inzicht krijgen in wat de drijfveer van turn(st)ers is en waar ze behoefte aan hebben, op verschillende leeftijden.

En dat is van belang, juíst in het turnen, vertelt Ekelenkamp. Het is een mentale sport bij uitstek. ‘Angst speelt bijvoorbeeld een rol. Je staat op een smalle balk en doet moeilijke oefeningen. Je weet dat je een acute blessure op kan lopen als het mis gaat. Het is een complexe sport. Daar moet je mentaal sterk voor zijn.’

Binnen een jaar willen Ekelenkamp en Van Cappellen samen met de projectpartners de toolbox ontwikkeld hebben. ‘Dan gaan we ook kijken of er behoefte is aan workshops en sessies om de inhoud van de toolbox goed in praktijk te kunnen brengen.’