Nieuws

Dat data de topsport helpt te verbeteren en innoveren is bekend. Precies daarom is Peter Blangé, prestatiemanager van de KNVB, er dag-in-dag-uit mee bezig. “We willen het voetbal op een objectieve manier beoordelen. Veel dingen zie je met het blote oog nou eenmaal niet meteen.”

Wensen van de coaches

In het onderzoek van afgelopen zomer werkte de KNVB samen met de Universiteit Leiden, Qualogy en Sportinnovator. “Ons uitgangspunt was simpel,” zegt Blangé. “Het begint met de wensen van de coaches. In dit geval hebben we de staf van de Leeuwinnen gevraagd: Wat willen jullie te weten komen? Daarop baseren wij ons onderzoek.” Er werd, tijdens het toernooi, gekeken hoe Oranje zich gedroeg bij balbezit, bij verdedigen en hoe de speelsters stonden, ten opzichte van elkaar. Maar ook naar bijvoorbeeld aanspeelbaarheid de manier waarop de tegenstanders onder druk werd gezet. Typische voetbalinformatie, die trainers graag tot in detail weten.

Resultaten

De resultaten geven een duidelijk beeld: Nederland presteert op bijna alle vlakken beter dan de tegenstanders tijdens het EK. Waarbij natuurlijk moet worden opgemerkt dat niet alle landen dezelfde spelopvatting hebben. Bij Nederland zien we een compactere veldbezetting bij balverlies, meer verspreid bij balbezit. Ook bleek Oranje elkaar beter te vinden in een aanval, óók als speelsters relatief moeilijk aanspeelbaar waren. “Het was goed om daar een bevestiging van te zien,” zegt Sarina Wiegman, bondscoach van de Leeuwinnen. “In die zin onderstrepen de resultaten de geleverde kwaliteit van onze groep.”

Meer kwaliteit

Het is verleidelijk uit het onderzoek de conclusie te trekken dat de EK-winst van de Leeuwinnen geen verrassing is. Peter Blangé: “Zo hard kan je dat natuurlijk niet zeggen. Maar in ieder geval maakt het duidelijk dat Nederland op een aantal onderzochte thema’s meer kwaliteit heeft geleverd.” Voor Sarina Wiegman is de rol van data daarin een goede, maar tegelijkertijd een afgeleide: “Het startpunt is en blijft voetbal. Pas aan het eind kunnen andere zaken, zoals data, je extra procenten geven.”

Het beste tactische plan

Een klein deel van de data was tijdens het toernooi al beschikbaar voor de technische staf van Oranje, maar daar kon slechts in beperkte mate wat mee worden gedaan. De grotere conclusies worden pas nu getrokken. Dergelijke informatie kan een coach helpen bij het smeden van het beste tactische plan. “Daar willen we naartoe,” vertelt Blangé, “een omgeving waarin we al tíjdens een toernooi voor interessante inzichten kunnen zorgen.”

Gouden Standaard

De bestaande data die nu verzameld is, wordt nog verder uitgewrongen, op zoek naar meer nieuwe inzichten. Uiteindelijk moet een zogeheten Gouden Standaard worden neergezet: Een objectief raamwerk dat inzicht geeft in de beste manier om scouting, training, coaching en opleiding in te richten. “Je kan dingen pas verbeteren als je ze gaat meten,” zegt Blangé. Het klinkt Cruijffiaans. En dus is het waar.

Sport Data Valley

Een deel van de data die Gouden Standaard oplevert, blijft gesloten. Er zal ook een deel van de data worden gedeeld in de Sport Data Valley, zegt voorzitter van het Topteam Sport Harry van Dorenmalen. “We verzamelen open data, maar andere data kan concurrentie- en privacygevoelig zijn. Dat blijft vanzelfsprekend beschermde data. Door het delen van data in de Sport Data Valley kunnen anderen meedenken en meewerken aan het optimaliseren van de Gouden Standaard.