Iedere Nederlander kent de Johan Cruijff ArenA als thuisbasis van Ajax. Toch is het stadion een stuk meer dan dat. Zo fungeert het als living lab voor tal van innovaties om o.a. de ervaring van bezoekers te verbeteren en duurzame oplossingen te testen. Iets waar uiteindelijk niet alleen andere stadions, maar ook (binnen)steden profijt van hebben. Maak kennis met Johan Cruijff ArenA Innovation Amsterdam.
Sander van Stiphout is Director International van de Johan Cruijff ArenA en programmamanager van het innovatiecentrum binnen de ArenA: de Johan Cruijff ArenA Innovation Amsterdam. ‘Eigenlijk stuitten we bij de opening van de ArenA in 2006 al op problemen waarvoor innovatieve oplossingen nodig waren. Het gras groeide niet bijvoorbeeld. Sindsdien zijn we continu bezig geweest met innoveren om dit soort gevallen te tackelen, maar ook om het stadion optimaler te benutten.’
Binnenstad in het klein
Dat het met het veld goed gekomen is, behoeft geen betoog. Unieker is het feit dat het centrum inmiddels is uitgegroeid tot een fieldlab
waar op tal van terreinen wordt geëxperimenteerd. Van Stiphout: ‘Het stadion verandert tijdens een evenement of voetbalwedstrijd als het ware in een kleine stad. Overal vandaan komen bezoekers samen, ze eten en drinken en gaan in gesprek of raken in conflict met elkaar. Thema’s als mobiliteit, bezoekersbeleving en -veiligheid, duurzaamheid en digitalisering komen hier samen. Daarom is de ArenA een perfecte plek om in het klein testen te doen.'
‘Blijkt een innovatie goed uit te pakken, dan is die bijvoorbeeld ook in het groot in te zetten in het centrum van Amsterdam.’
Als voorbeeld noemt Van Stiphout het thema mobiliteit. ‘We willen verduurzamen op dat gebied, onder meer door te stimuleren dat bezoekers met het openbaar vervoer of de fiets komen. Dat vraagt nogal wat. Als mensen er geen vertrouwen in hebben dat de treinen ’s avonds laat rijden, dan kiezen ze voor de auto. In samenwerking met de gemeente, Ajax, NS en openbaar vervoersbedrijf GVB onderzoeken we hoe we duurzaam reizen structureel kunnen maken. Een uitdaging, zeker ook omdat de logistiek van NS en GVB zo complex is. Als we hierin slagen, dan is de kans groot dat onze werkwijze ook in andere, vergelijkbare omgevingen te gebruiken is.’
Duurzame oplossingen
Op het gebied van duurzaamheid lopen er meer projecten bij het innovatiecentrum. Van Stiphout: ‘Sinds 2005 zijn we CO₂-neutraal als het gaat om onze energievoorziening. We putten uit een voetbalveld aan zonnepanelen en halen stroom uit stadswarmte en -koude die we duurzaam inkopen. Al jarenlang zijn we gasloos. Als back-up bij evenementen maken we gebruik van een batterij van drie megawatt. Die is afkomstig van 148 afschreven batterijen uit elektrische auto’s. In plaats van dat die op de vuilnishoop zijn beland, geven wij ze een langer leven.’
Hiernaast is het innovatiecentrum onlangs een samenwerking aangegaan met The Waste Transformers. ‘Wat zij doen, is het vergisten van voedselafval’, vertelt Van Stiphout. ‘Afval, bijvoorbeeld uit het stadion, wordt in een container vergist. De biomethaan die ontstaat wordt hierin opgevangen en omgezet in lokale energie. De mest dient bovendien als kunstmest voor op het veld. Het mooie van dit project is dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt het afval verwerken.'
Zo zijn we duurzaam bezig en creëren we waarde aan de sociale kant; ook een van onze pijlers. Vanaf begin 2023 hebben we zelf een container naast de deur staan en verwerken we niet alleen ons eigen afval, maar ook dat van bedrijven uit de buurt. Onze ambitie is om een bedrijf te creëren dat meer geeft dan neemt, een zogeheten netto positief bedrijf.'
Sinds 2021 is Johan Cruijff ArenA Innovation geaccrediteerd door Sportinnovator en maken ze deel uit van het Sportinnovator-netwerk. Van Stiphout: ‘Dat is voor ons vooral inspirerend. We komen in contact met meer like minded mensen uit andere takken van sport. Daar leren we van en zo kunnen we ook sneller onze kennis delen. Uiteindelijk is dat ook waar we naar streven. Als ArenA hebben we een maatschappelijke functie die we kunnen en moeten vervullen. Dat gaat over duurzaamheid, maar ook inclusiviteit en alle andere thema’s die bij ons een grote rol spelen. Onlangs zijn we ook aangesloten bij het netwerk voor Duurzame en Circulaire Topsportevenementen. Opnieuw een initiatief waar tal van partijen samenkomen die met elkaar meer bereiken dan alleen.’
Meer informatie
Kijk voor meer informatie over Johan Cruijff Arena Innovation op de website van het innovatiecentrum. Over de samenwerking met The Waste Transformers is hier meer te lezen.