Vijftien jaar geleden was gamen niet veel meer dan spelletjes spelen achter een computer of met een Nintendo. Toch kwam Carla Scholten op het idee om gamen en bewegen aan elkaar te koppelen. Tegenwoordig speelt ruim een kwart van de twaalf- tot zestienjarigen dagelijks minimaal vier uur per dag games, zo blijkt uit gegevens van het Nederlands Jeugdinstituut. En dat terwijl slechts 40,7 procent in deze leeftijdscategorie aan de beweegrichtlijn voldoet, aldus het CBS. Anno 2023 speelt het door Scholten opgezette Embedded Fitness, Sportinnovator Centrum voor Interactief Bewegen, hier nog altijd op in door het faciliteren van beweging met een interactieve insteek.
‘Als levensmiddelentechnoloog heb ik altijd belangstelling gehad voor een gezonde leefstijl. In 2008 was overgewicht onder kinderen al een issue. Gamen werd in die tijd als iets negatiefs gezien. De hele tijd zitten, is ook niet gezond, maar ik zag tegelijkertijd kansen. Door in te spelen op de belevingswereld van de kinderen kan bewegen ook leuk worden voor degenen die eerder voor gamen dan sporten zouden kiezen’, blikt Scholten terug.
Zo kwam Scholten op het idee om een gezondheidscentrum voor kinderen op te zetten. ‘Ik deed inspiratie op in de VS. Daar waren ze al verder in het koppelen van games aan bewegen. Dit had niet alleen minder overgewicht onder de deelnemende kinderen als resultaat, maar ook betere schoolprestaties.’
In Eindhoven introduceerde Scholten de eerste interactieve beweegvormen. ‘We werkten met dansmatten en fietsen. Steeds meer zochten we de samenwerking op met kennisinstellingen om onderzoek te doen bij de doelgroepen. Wat leeft er bij hen en hoe valt daar een passende beweegvorm aan te koppelen? Uiteindelijk is het aansluiten op de wensen, ideeën en behoeften van de doelgroep de belangrijkste voorwaarde om het spel met succes te implementeren.’
‘Het introduceren van een product is niet eenvoudig, maar wel cruciaal. Een innovatie ziet er vaak veelbelovend uit en heeft potentie om een succes te worden, maar het valt of staat bij hoe je de innovatie in de praktijk toepast.'
Doorbouwen
De doelgroep van Embedded Fitness, zoals het bedrijf heet, is breed. Scholten: ‘Van jonge kinderen tot ouderen die preventief of curatief zorg nodig hebben en van pubers tot mensen met een beperking. Iedere doelgroep heeft zijn eigen vragen en uitdagingen. Bovendien veranderen die in de loop van de tijd. Wij hebben ervoor gekozen om te focussen op vier producten die we steeds doorontwikkelen. We gebruiken de nieuwste communicatie - en sensortechnologie, maar proberen vooral in de productlijn, content en doelgroep uit te breiden. Hierdoor krijg je een stabieler product dat beter op te schalen is dan steeds opnieuw te investeren in nieuwe prototypes.’
De vier interactieve spellen uit de koker van Embedded Fitness dragen stuk voor stuk de term ‘Smart’ in zich. Scholten: ‘De SmartClips zijn reactielampjes. Als de lampjes oplichten via een app en een mesh wifi netwerk, deactiveer je ze door te swipen. Hierdoor breng je variatie aan in je trainingen, oefen je je reactievermogen en breng je een spelelement in. De SmartWall draait om een muur waarop beweeg- en leerspellen worden geprojecteerd waartegen je bijvoorbeeld een bal in een basket gooit. SmartMove betreft een outdoor concept. Dit zijn interactieve paaltjes die op een zekere afstand van elkaar staan en samen een route vormen. Bij elk paaltje kan je met een app inchecken en een spel of quiz doen. De SmartBike tot slot is een variant op de duurdere routefietssystemen. Met alleen een sensor, die vast te maken is aan een hometrainer of minibike en een app, kun je alle YouTube-filmpjes bekijken, maar wel alleen als je fietst.’
‘Het introduceren van een product is niet eenvoudig, maar wel cruciaal’, vervolgt Scholten. ‘Een innovatie ziet er vaak veelbelovend uit en heeft potentie om een succes te worden, maar het valt of staat bij hoe je de innovatie in de praktijk toepast. Het betekent bijvoorbeeld dat je niet een standaard gymles kan afdraaien, met koprollen en bokspringen. In plaats daarvan hangt een leraar bijvoorbeeld een reactielampjes aan een klimrek op die de leerlingen moeten aantikken. Ook al is het niet een complexe oefening, vaak is het toch even schakelen voor de docent, zeker als je al jarenlang op dezelfde manier te werk gaat.’
Alle elementen van gamen komen terug in de vier interactieve spellen, zoals een uitdaging, vervolgspellen en een hoogste score. ‘We zien daarnaast dat data steeds belangrijker worden’, signaleert Scholten. ‘Dat geldt zeker als het gaat om het trainen van vaardigheden als reactievermogen of kijkgedrag. Dat vraagt om accurate meting via sensortechnologie.’
'Samen met het werkveld en kennisinstellingen onderzoeken en ontwikkelen we zo passende en uitdagende spellen en onder meer een aantal VMBO- en Mbo-scholen passen we deze met succes toe. De jongeren herkennen het spel én er zit een sociaal aspect in. Dat zijn voorwaarden voor een geslaagde implementatie.’
Aansluiten op de belevingswereld
De grootste uitdaging zit volgens Scholten niet in het ontwikkelen van nieuwe spellen, maar in het aansluiten op de belevingswereld van de doelgroep. ‘Wat jongeren op hun telefoon doen, willen we omzetten naar de praktijk, zoals Mario-spelletjes en Candy Crush. De SmartWalls lenen zich perfect om van die games een interactief spel te maken waarbij je in beweging bent. Samen met het werkveld en kennisinstellingen onderzoeken en ontwikkelen we zo passende en uitdagende spellen en onder meer een aantal VMBO- en Mbo-scholen passen we deze met succes toe. De jongeren herkennen het spel én er zit een sociaal aspect in. Dat zijn voorwaarden voor een geslaagde implementatie.’
Niet alleen werkt Embedded Fitness samen met reguliere scholen: ook gemeenten, bedrijven, zorginstellingen, mytylscholen en andere onderwijsinstellingen voor kinderen met een beperking maken gebruik van de smart interactieve spellen. ‘Daarnaast werken we samen met een aantal Sportinnovator-centra die specifiek op bepaalde sporten zijn gericht, zoals InnoSportLab de Tongelreep (zwemmen, red.) en Sportinnovator-centrum KNLTB. Zo kijken we bijvoorbeeld hoe we zwemlessen leuker kunnen maken en tennistraining aantrekkelijk kunnen ondersteunen. Want het plezier in bewegen vergroten: daar draait het voor ons uiteindelijk om.’
Meer informatie
Embedded Fitness, Sportinnovatorcentrum voor Interactief Bewegen nodigt iedere belangstellende uit om te komen kijken op locatie in Helmond of om in gesprek te gaan om te kijken naar een passende spelvorm. Stuur een e-mail naar Carla Scholten op carla.scholten@embeddedfitness.nl of bel naar +31 (0)6-17773967.