Hij won al twee keer goud op de Paralympische Spelen. Om er alles aan te doen om die prestatie te evenaren, zocht handbiker Mitch Valize ook voor de Spelen in Parijs contact met het Brightlands Sportinnovator Center. Het resultaat? Handvatten die nóg meer gefinetuned zijn dan ze in Tokyo al waren. “Samenwerking tussen verschillende partijen is de sleutel.”
‘De meest in het oog springende aanpassing is het feit dat je de handgrepen in twee standen kan zetten. Een tijdrit vraagt immers om een geheel andere houding dan een bergetappe. Bij de een is aerodynamica extreem belangrijk, omdat je zo min mogelijk luchtweerstand wil. Bergop gaat het er vooral om dat je zoveel mogelijk kracht kan zetten.’
Tim Mullens, projectleider bij Brightlands, werd drie jaar geleden benaderd door Valize. ‘We kenden elkaar nog uit de tijd dat ik bij een revalidatiecentrum werkte, ruim vijftien jaar terug. We hebben altijd contact gehouden. Als handbiker zijn de handgrepen natuurlijk een belangrijk onderdeel van de fiets. De grip moet comfortabel zijn, ook bij nat of warm weer en bijdragen aan de best mogelijke houding.’
'Zo hebben wij voor de handgrepen derde- en vierdejaars studenten van de Hogeschool Zuyd ingezet. Ieder semester waren er eindprestaties, in aanwezigheid van Mitch, project- en labmedewerkers en ons team van Brightlands. Daarna droegen zij vaak het stokje over aan een volgende groep studenten.’
Studenten boden een helpende hand
Om aan een pakket van eisen van Valize te voldoen, ging Brightlands samen met CHILL – de samenwerkingspartner van het centrum dat ook deel uitmaakt van de Brightlands Chemelot Campus. ‘Zij vormen als het ware de linking pin tussen de campus en kennisinstellingen. Zo hebben wij voor onder andere de handgrepen derde- en vierdejaars studenten van de Hogeschool Zuyd ingezet. Zij maakten tekeningen en prototypes, deden onderzoek en voerden testen uit. Ieder semester waren er eindprestaties, in aanwezigheid van Mitch, project- en labmedewerkers en ons team van Brightlands. Daarna droegen zij vaak het stokje over aan een volgende groep studenten.’
Naast de eindprestaties had het consortium van betrokken partijen regelmatig overleg. ‘De input van Mitch was daarbij leidend. Het klinkt misschien eenvoudig, maar het ontwikkelen van de handgrepen heeft heel wat voeten in de aarde. Een extern bedrijf maakte ze eerst van klei. Vervolgens printten we ze in 3D en produceerden we een prototype van goedkoper materiaal om daarna het uiteindelijke materiaal te gebruiken. Intussen voerden we steeds testen uit. Met en zonder handschoenen. Met koude en warme temperaturen. Maar het resultaat is er: handgrepen die alleen en precies op maat gemaakt zijn voor Mitch en die voor hem onder alle omstandigheden zo perfect mogelijk functioneren.’
‘De grepen zijn honderd procent recyclebaar. Zijn ze versleten, dan kunnen ze door de shredder om vervolgens als grondstof voor nieuwe grepen te fungeren. We hadden ook voor andere, niet-recyclebare materialen kunnen gaan, maar omdat het qua prestatie geen verschil maakt, kozen we voor deze variant.’
Twee standen
Al in Tokyo reed Valize met speciaal voor hem door Brightlands ontwikkelde handgrepen. Deze zijn daarna nog verder gefinetuned. ‘De meest in het oog springende aanpassing is het feit dat je de handgrepen in twee standen kan zetten. Een tijdrit vraagt immers om een geheel andere houding dan een bergetappe. Bij de een is aerodynamica extreem belangrijk, omdat je zo min mogelijk luchtweerstand wil. Bergop gaat het er vooral om dat je zoveel mogelijk kracht kan zetten. Mitch kan nu tijdens het rijden eenvoudig schakelen tussen de twee standen om in iedere omgeving in een zo optimaal mogelijke houding te zitten.’
Duurzaamheid was geen leidend principe bij het ontwikkelen van de handgrepen. Bij topsport komt presteren op de eerste plaats. Toch is er voor een duurzame oplossing gekozen. ‘De grepen zijn honderd procent recyclebaar. Zijn ze versleten, dan kunnen ze door de shredder om vervolgens als grondstof voor nieuwe grepen te fungeren. We hadden ook voor andere, niet-recyclebare materialen kunnen gaan, maar omdat het qua prestatie geen verschil maakt, kozen we voor deze variant.’
Samenwerking is leidend
Niet alleen werkte Brightlands aan de handgrepen. Ook maakten ze spatborden op maat voor tijdens het trainen op natte en koude dagen. ‘Zonder dat word je snel kleddernat en ijskoud. Ook ontwikkelden we een aerodynamische kap voor over de derailleur.’
Mullens is tevreden met hoe het proces rondom het optimaliseren van de handbike is verlopen. ‘Het succes zit ‘m echt in de samenwerking tussen de verschillende betrokken partijen. Dat geldt zowel voor de diverse vakgebieden die zijn samengebracht als de bedrijven, kennisinstellingen, sporter en wij als Brightlands zelf. Specialisten op het gebied van materiaal, engineering en product design hadden stuk voor stuk hun inbreng. Een must om tot een goed resultaat te komen. Of dat weer tot goud leidt, weten we natuurlijk niet, maar wij hebben er in ieder geval alles aan gedaan om qua materiaal niets aan het toeval over te laten.’
Campagne van TeamNL (NOC*NSF) en Sportinnovator
Sportinnovator en TeamNL (NOC*NSF) zijn de afzenders van de campagne 'Innoveren voor goud'. NOC*NSF en Sportinnovator werken samen op het gebied van sportinnovatie met als gezamenlijk doel om van Nederland het sportiefste land ter wereld te maken. De samenwerking richt zich op twee thema’s, namelijk: het versterken van de innovatiekracht bij sportbonden en -clubs en het innoveren van topsport. Voorbeelden hiervan zijn deze campagne ‘Innoveren voor goud’ en de Prestatiecall Wintersporten die zich focust op de winterspelen in Milaan en Cortina (2026). Daarnaast komt er op korte termijn een volgende prestatiecall gericht op de Spelen in Los Angeles (2028). Wil jij meer weten over de samenwerking met TeamNL (NOC*NSF) en Sportinnovator of heb jij vragen over toekomstige prestatiecalls? Neem dan contact op met onze community manager Eric van der Veen (eric@sportinnovator.nl). Neem voor redactionele vragen contact op met Raquel Chapper (raquel@sportinnovator.nl).