Hoe PSV en FC Groningen hun voetballers beter willen laten presteren

Projectleider Ruud den Hartigh: ‘We blijven de tools continu doorontwikkelen. In het dashboard kan de staf van de clubs al zien hoe spelers er fysiek en mentaal voorstaan en hoe de fysieke en mentale toestanden van spelers veranderen. Nu hebben we ook analyses ontwikkeld die voor iedere individuele speler bepalen hoe de fysieke en mentale factoren elkaar beïnvloeden gedurende het seizoen. Door ook dat inzichtelijk te maken voor de staf kunnen zij hopelijk beter bepalen aan welke knoppen ze moeten draaien om de prestaties en veerkracht van spelers te stimuleren.’

Eenvoudig inzicht in mentale toestand

Eén van de voetbalclubs die al jarenlang werkt binnen het Resilient-Athletes-project is FC Groningen. Mees van der Linde is als Sport Scientist nauw betrokken. ‘Naast fysieke data wilden we graag meer inzicht in de mentale gesteldheid van onze jeugdspelers. Dankzij dit project weten we van ruim zestig jeugdige talenten op dagelijkse basis hoe ze zich voelen. Iedere dag vullen ze op een iPad vijf vragen in die gaan over motivatie, zelfvertrouwen, plezier en prestatie. Daarnaast geven ze wekelijks aan of ze een gebeurtenis hebben meegemaakt die impact heeft op hen. Van een blessure tot een slechte wedstrijd en van een sterfgeval in de familie tot matige cijfers op school: het kan van alles zijn, ook positief.’

Het op deze manier achterhalen van de mentale toestand van spelers heeft meerdere voordelen, zo geeft Van der Linde aan. ‘We krijgen te zien of een speler in het groen, oranje of rood staat op gevoelsniveau. Met zo’n grote groep is zo’n filter zeer welkom. Daardoor weten we beter wie extra aandacht nodig heeft. Omdat het invullen bovendien op een structurele basis gebeurt, is het mogelijk om trends te signaleren. Als een speler een slechte dag heeft, is dat niet fijn, maar zorgelijker is het wanneer er een voetballer in de loop van de tijd steeds minder motivatie heeft. Het systeem maakt dat eenvoudig inzichtelijk.’

Meer bewustzijn

De trainers zijn niet degenen die als eersten de data inzien. Van der Linde: ‘Eén à twee keer per week komen we met een groepje specialisten samen om de gegevens onder de loep te nemen, onder wie een psycholoog en ik als sportwetenschapper. We checken bij wie we denken dat ingrijpen verstandig is of wie we nauwlettender in de gaten willen houden. Voor zover nodig vertalen we de geanalyseerde data door naar de trainers en coaches.’

Of de spelers er beter door presteren, weet Van der Linde niet. ‘Maar dat is ook niet het doel. Het gaat er bij de jeugdspelers om dat ze zich bewust worden van hun motivatie. Presteren is uiteindelijk ook belangrijk, maar voor spelers vinden we bewustzijnsontwikkeling nog waardevoller. Ik ben ervan overtuigd dat de prestaties dan uiteindelijk ook komen.’

Frisse blik voor trainers

Ook PSV maakt dankbaar gebruik van de Resilient Athletes-app. Jesse Dercksen, Lead Performance Behaviour bij de Eindhovense voetbalclub: ‘Wij gebruiken de app voor spelers jonger dan vijftien jaar. Dat doen we vooral omdat het een objectieve maatstaf vormt voor hoe spelers zich op een dag voelen, naast de subjectieve ervaring van de trainers. Een trainer kan bijvoorbeeld denken dat een speler wel of niet goed hersteld is. De uitkomsten van de app spiegelen en bevestigen zijn vermoedens. Met een frisse blik gaan zij daardoor al dan niet in gesprek met de spelers.’

Net als bij FC Groningen gebruikt PSV de app daarnaast als een bewustwordingstool voor de jeugdige voetballers. Dercksen: ‘Ze leren reflecteren op deze manier. Dat is iets waar ze op de lange termijn ook profijt van hebben.’

Voor de toekomst zien zowel Dercksen als Van der Linde nog volop kansen binnen het project. Dercksen: ‘Het mooiste zou zijn als we kunnen voorspellen hoe spelers zich voelen na bepaalde inspanningen en wat hen motiveert. De verwachting is dat dit met de app ook mogelijk wordt.’

Van der Linde: ‘Er bestaat een samenhang tussen het fysieke en het mentale. Sommige spelers raken gemotiveerder als ze hard moeten trainen, terwijl anderen beter trainen na het ontvangen van complimenten over eerder vertoond spel of inzet. Met de nieuwste grafieken hebben we al een stap in de goede richting gezet. De komende tijd werken we samen met de RuG verder om nog meer inzichten te halen uit de samenhang tussen mentale en fysieke gegevens op basis van de nieuwste wetenschappelijke analyses. We maken dan als het ware dynamische profielen per individuele speler. Want één ding is zeker: geen speler is hetzelfde en een one-size-fits-all-benadering bestaat niet.’

Meer informatie

Klik hier om op de hoogte te blijven van het Resilient Athletes-project.