Iedereen kent Thialf als hét schaatsstadion van Nederland waar de nationale en internationale schaats- en shorttracktop traint en wedstrijden afwerkt. Maar Thialf is achter de schermen ook al jarenlang bezig met het thema duurzaamheid. En dat gaat veel verder dan de 4.250 zonnepanelen die op het dak van het stadion liggen.
De verduurzaming van Thialf startte in 2016 toen het stadion gerenoveerd werd. Sinds de oplevering in 2017 gebruikt Thialf geen gas meer, alleen maar groene stroom uit wind en zon en liggen er de genoemde zonnepanelen die bij elkaar jaarlijks 1,2 megawatt opleveren. Ook haalt het stadion warmte uit de grond door warmte-koudeopslag, gebruikt het restwarmte van technische installaties voor het verwarmen van kantoren, business units en de schaatshallen en heeft het een eigen waterbron om ijs te maken.
Sinds twee jaar zijn daar bovendien twee batterijen met een vermogen van 1,2 megawattuur, ter grootte van twee zeecontainers, bijgekomen. En dat is niet het enige, vertelt Thialf-directeur Minne Dolstra. ‘Aan de batterijen is een energiemanagementsysteem gekoppeld. Dat regelt wanneer we energie in- en verkopen, opslaan en/of zelf gebruiken. Zo leveren we op wisselende tijden stroom terug aan het net en kopen we slim in voor gebruik en opslag, als de prijzen relatief laag zijn. Dat is bijvoorbeeld het geval als het hard waait en/of veel zon is. Daarmee bezuinigen we op onze energierekening.’
‘Het mooie van het probleem waar we toen tegenaan liepen, is dat het innovatieve oplossingen heeft aangewakkerd.'
Voor ieder probleem een oplossing
De batterijen en het hieraan geschakelde energiemanagementsysteem zijn niet voor niets in 2022 operationeel gesteld. Toen, op 24 februari, brak immers de oorlog in Oekraïne uit en stegen de energieprijzen sky high. Een groot probleem voor een bedrijf als Thialf waarvan het ‘product’, het ijs in dit geval, per definitie energie verbruikt en de financiële middelen schaars zijn.
Dolstra: ‘Het mooie van het probleem waar we toen tegenaan liepen, is dat het innovatieve oplossingen heeft aangewakkerd. Een volgend probleem diende zich de afgelopen tijd aan. Dat is de netcongestie. Heerenveen-Zuid en bedrijven op een hiernaast gelegen industrieterrein vallen in een rode zone. Kortom: hier is op piekmomenten meer vraag dan aanbod aan energie. Op lange termijn zijn extra energiekabels een oplossing, maar die liggen er zeker niet voor 2030. In de tussentijd onderzoeken wij hoe we onze batterijen kunnen inzetten als energiehub voor onze omgeving. Hiervoor is medewerking van financiers en de netbeheerder nodig. Het klinkt simpel om onze kabel virtueel door te trekken naar een volgende ring om peak te shaven, maar een netbeheerder moet zijn netwerk hier wel op instellen. Dat gaat niet van de ene op de andere dag. We zijn druk met elkaar in gesprek hoe we dit kunnen organiseren.’
Hiernaast werkt Thialf aan het plaatsen van meer laadpalen. ‘Daar kunnen mensen uit de wijk dan ook gebruik van maken. Op die manier hopen we ook elektrisch rijden te stimuleren en in de zomer de zonne-energie van de eigen zonnepanelen hiervoor mede te benutten.’
Fotograaf: M. de Jong
’s Zomers goedkoper schaatsen dan ‘s winters
Afgezien van de tijd die het kost om tot overeenstemming te komen over het fungeren als energiehub liep Thialf de afgelopen jaren ook tegen andere barrières aan. Zo konden de zonnepanelen op het dak ruim twee jaar niet gebruikt worden. ‘Dat had te maken met de isolatie van het dak. Daar zit piepschuim in. Dat werkt fantastisch als het gaat om isolering, maar als het brandt, dan breidt het zich razendsnel uit met alle negatieve gevolgen van dien. We moesten tot een maatwerkoplossing met overigens bereidwillige verzekeraars komen voordat wij de zonnepanelen aan mochten zetten.’
Inmiddels draaien de zonnepanelen weer op volle toeren. Een lucratieve maatregel die maakt dat op sommige momenten schaatsen in de zomer duurzamer is dan in de winter. Immers: hoe meer zon, hoe meer energie wordt opgewekt. Daar komt bij dat energie dan goedkoper is, zeker als het ook nog eens waait. ‘We zetten er dan ook op in dat de schaatsers en shorttrackers ons stadion in de zomer volop benutten. Ze beginnen vaak al in juli met trainen en met het oog op de Olympische Spelen in de winter van 2026 zelfs al in juni. Het enige is dat we altijd rekening moeten houding met de sluiting van het stadion voor onderhoud van de machines. Dat duurt een paar maanden. We kiezen er in 2025 daarom voor om dit onderhoud van april tot juni te laten uitvoeren.’
Als het om energievraagstukken gaat, zit Thialf voorlopig dus niet stil. ‘Iedere week komt er wel een nieuwe innovatie voorbij die we overwegen. Daar zitten regelmatig interessante opties tussen. Uiteindelijk staat de ijskwaliteit voor ons op één. Maar het nemen van duurzaamheidsmaatregelen is uiteraard wel een goede tweede.’
