KNVB opent hypermodern Replay Center, waar Duitsland jaloers op is

De inzet van de videoscheidsrechter moet er voor zorgen dat het voetbal eerlijker en sportiever wordt. In het replay-centrum zijn verschillende hoekjes voor iedere VAR en zijn team ingericht. Acht schermen laten de beelden van minstens zes camera’s zien. Hypermodern noemt de KNVB het Replay Centrum, waar Duitsland, dat vaak voorop loopt qua innovaties binnen het voetbal, jaloers op is. Goedkoop is het niet. Voor de komende vijf jaar heeft de KNVB 9 miljoen euro vrijgemaakt.

Hoe werkt de VAR?

Zowel de VAR als de arbiter op het veld kunnen communicatie initiëren bij de volgende spelsituaties.

• Wel of geen doelpunt door hands, buitenspel of een andere overtreding
• Niet of onterecht gegeven strafschop
• Niet of onterecht gegeven rode kaart
• Identiteitsvergissing bij het geven van een rode of (tweede) gele kaart

Nadat de VAR de beelden van het incident heeft teruggekeken komt hij met advies aan de scheidsrechter op het veld. Die kan het advies direct opvolgen of beslissen het incident zelf terug te bekijken op de camera langs het veld. Vervolgens onderneemt hij actie.

Marco van Basten

De mogelijkheden van de VAR kunnen in de toekomst worden uitgebreid, maar volgens Marco van Basten, bij de FIFA ‘Chief Officer for Technical Development’ is het voorlopig wel even genoeg. ‘Er zijn nu veel veranderingen en daar moet iedereen aan wennen. Meer mogelijkheden betekent ook dat we meer moeten vergaderen op het veld. Wel denk ik dat het goed is als de scheids of de VAR na afloop van het duel zijn beslissingen duidt. Dat zal voor meer begrip zorgen.’

De VAR kan fouten van de scheidsrechter herstellen, maar het blijft uiteraard mensenwerk. In die zin is het geen hawkeye-systeem wat het tennis kent. Daar heeft een replay via de videobeelden altijd 100% uitsluitsel over een beslissing. ‘Discussie over bepaalde beslissingen zal blijven bestaan’ erkent Van Basten. ‘Maar vroeger hadden we discussie over tien incidenten en door de VAR nog maar bij drie.’

Geen aanvraagmogelijkheden voor teams

Bij voetbal blijven veel beslissingen interpretatiewerk. Wat dat betreft lijkt de VAR meer op het systeem dat in het hockey bijvoorbeeld bekend is. Het grote verschil is dat bij hockey teams de gelegenheid krijgen om zelf om de hulp van de videoscheidsrechter te vragen. Bij een terechte call blijft dat recht overeind. Blijkt je verzoek onterecht, dan vervalt je recht om de videoscheidsrechter aan te spreken.

Danny Makkelie, die op het Wereldkampioenschap Voetbal 2018 actief was als videoscheidsrechter, ziet dat systeem niet zitten. ‘De mogelijkheid voor teams om een VAR aan te vragen dient niet het doel om de wedstrijd eerlijker en sportiever te maken. Als een tennisser op matchpoint-tegen geen videoscheids kan inzetten omdat hij zijn mogelijkheden verbruikt heeft en hij verliest daardoor onterecht de wedstrijd, heeft het systeem niet gedaan waarvoor het is. Bovendien kijkt de VAR gedurende het hele duel mee. Als er aanleiding is om contact te zoeken met de scheidsrechter op het veld, zal dat altijd gebeuren. De VAR komt niet pas in actie als erom gevraagd wordt.’

In de Italiaanse Serie A werd afgelopen seizoen reeds gebruik gemaakt van de VAR. Conclusie: minder overtredingen, minder schwalbes en een toegenomen effectieve speeltijd. We zullen het komend Eredivisie-seizoen zien hoe het in Nederland uitpakt.