Sportinnovator

In Weidedorp is welzijnsorganisatie Wijkracht al een aantal jaren actief. Zij organiseren creatieve, muzikale en sportieve activiteiten voor volwassenen die – zonder dat als zodanig wordt uitgesproken – tot de lage SEP behoren. Logischerwijs is Wijkracht dan ook een van de nauw betrokken partners bij dit living lab, waar Marsha Bisschop labregisseur was. Bisschop is daarnaast hoofddocent en onderzoeker bij het lectoraat Smart Health aan de Hogeschool Saxion.

Naast Saxion en Wijkkracht sloten ook onder meer het ROC van Twente en de gemeente Hengelo aan om het living lab mogelijk te maken. Arie Fröberg, beweegcoördinator bij Wijkracht, ontving de samenwerkingspartners met open armen. ‘Voor onze bezoekers is sporten en bewegen vaak een ver-van-mijn-bedshow. Dat komt ook omdat ze denken dat je je daarvoor direct in het zweet moet werken of bij een sportvereniging lid moet worden. Daarom sprak het idee van een living lab ons zo aan. Dat is immers gericht op de wensen en behoeften van de bezoekers zelf. Door hen nauw te betrekken bij mogelijke ideeën in plaats van hen topdown activiteiten aan te bieden, vergroot je de kans dat ze daadwerkelijk in beweging komen. ‘

Extra potentiële deelnemers werden geënthousiasmeerd via onder meer het Hengelo’s Weekblad, social media en andere netwerkpartners, zoals een fysiotherapeut, Beweegcentrum Twente, een woningcorporatie en een sociaal-maatschappelijk project van betaald voetbalclub FC Twente. Dat bleek niet steeds eenvoudig. Bisschop: ‘Toen een omliggende flat zou worden gerenoveerd, leek dat ons de ultieme kans om ook iets te doen met de problematiek achter de voordeuren, samen met de betreffende woningcorporatie. We wilden daarom inzetten op het ‘renoveren van de gezondheid van de bewoners’, naast het renoveren van hun huis. Maar op onze uitnodiging om langs te komen, kwam maar heel weinig respons. Onze inschatting dat de bewoners behoefte zouden hebben aan een kop koffie en sociale activiteiten tijdens de verbouwing was niet juist. De renovatie had al zo’n impact op hun leven, dat ze zoiets nieuws er simpelweg niet bij konden hebben.’

Die ervaring bracht het living lab ertoe nog meer aandacht te besteden aan de input van bezoekers. Lysbeth de Vries, labcoach en wijkdocent van het ROC van Twente: ‘We noemen dat een onderdeel van ‘de rode draad’. Studenten zijn regelmatig in gesprek gegaan met mensen, bijvoorbeeld tijdens een lunch. Die ideeën werkten zij vervolgens uit, waarbij hbo-studenten van de minor Fit for Life van Saxion meer een organiserende taak hadden en mbo-studenten Sport en Bewegen van het RCO zich vooral op de uitvoering richtten. Een echte co-creatie dus.’

‘Dat werkte uitstekend’, vult Bisschop aan. ‘Zo kwamen we tot meer sociale activiteiten, zoals Hollandse spelen, een muziekbingo, een pubquiz en een barbecue, maar ook activiteiten om mensen in beweging te krijgen. Zowel in groepsverband, met bijvoorbeeld een yogales of jeu-de-boules, als individueel. Die individuele begeleiding kwam voornamelijk neer op fitness in combinatie met voedingsadvies.’

Die aanpak had succes, zag Fröberg. ‘Toen studenten er in de zomer niet waren om mensen één-op-één te begeleiden, kwamen de bezoekers alsnog om zelfstandig te sporten, met professionals van Wijkracht die op de achtergrond stand-by stonden. Het is zelfs zo’n succes dat we een subsidieaanvraag hebben gedaan om dit soort individuele coaching te blijven aanbieden. Niet alleen in Weidedorp, maar ook in andere wijken in Hengelo. Je merkt ook dat de bezoekers genieten van de aanwezigheid van jonge studenten. Hun energie werkt aanstekelijk.’

Uiteraard ging niet alles van een leien dakje, alleen al doordat ieder half jaar een nieuwe groep studenten in het living lab actief was. Bisschop: ‘Bij één groep kwam er niets uit hun handen. We probeerden hen te activeren door te bespreken wat zij nodig hadden om in actie te komen en door hen meer structuur te bieden. Wat hielp was om het contact met de bezoekers op te zoeken op een informele manier.’ ‘Verbinding en vertrouwen, daar valt of staat het mee’, geeft De Vries aan.  ‘Je kan nog zo’n goed idee hebben, maar zonder connectie met de bezoekers slaagt geen enkel plan.’

Het living lab is zo’n succes dat het nu dient als blauwdruk om in andere Hengelose en Enschedese wijken ook meer mensen op een laagdrempelige manier in beweging te krijgen. Bisschop: ‘Om als living lab succesvol te zijn, helpt het enorm om je verhalen te delen. Dat doen wij bijvoorbeeld met artikelen, een video en de commissaris van de Koning kwam samen met de gemeenteraad bij ons langs. Dat werkt inspirerend.’

Fröberg: ‘We organiseerden een afsluitend symposium waarbij studenten à la het televisieprogramma Dragons Den mochten pitchen wat ze in de wijk hadden gedaan. Eén daarvan was een spel voor gepensioneerden van de sociale werkplaats: wat te doen na je pensioen? Zij zijn vaak zo gehecht aan hun werk dat het pensioen een harde overgang is. Over dit idee was de gemeente Hengelo zelfs zo enthousiast dat zij € 1.000 toekende om het uit te werken.’

Bisschop, De Vries en Fröberg zijn het er al met al roerig over eens dat het living lab meer mensen in beweging heeft gebracht in Weidedorp. De Vries: ‘In het Oosten zijn we vaak bescheiden, maar met vallen en opstaan hebben we echt iets moois neergezet met elkaar. Zeker nu het hier niet bij stopt.’

Kijk hier voor meer informatie over living lab Sport en lage SES Hengelo.