Paralympische atleten verbeteren hun prestaties dankzij innovatie

‘Wij ontwikkelen onder andere materiaal op maat voor een aantal individuen’, vertelt Verberkt. Hij geeft een aantal voorbeelden. ‘Kenny van Weeghel, een wheeler, kwam bij ons met een polsblessure. Voor hem hebben we een speciaal aangepaste handschoen gemaakt, met brace. Daardoor had hij geen last meer van zijn blessure en dat kwam zijn prestaties ten goede.’ Een succesvol traject, waarbij FAS het bedrijfsleven betrok.

Atleten en teams komen op verschillende manieren bij het centrum binnen. Er kan een vraag zijn vanuit een bond, of vanuit een coach. ‘Onlangs hebben we bijvoorbeeld enkele spelers van het Nederlands CP voetbalteam (paralympisch voetbal, red.) van medisch advies voorzien. Zij hadden een prestatievraag ten aanzien van braces, in aanloop naar het Europees Kampioenschap.’

Of het Fieldlab vaker vanuit prestatieverbetering of het oplossen van blessureleed start met een traject, daar moet Verberkt over nadenken. ‘Het hangt vaak samen. We hebben bijvoorbeeld afgelopen jaar Nederlandse top-wheeler Luna Jansen geholpen. Zij heeft een asymmetrische zit en zat daardoor niet goed in de reguliere stoel. Dat was oncomfortabel. Door middel van zitdrukmetingen hebben we een stoel op maat gemaakt. Dat voelt voor haar veel fijner en zorgt er ook voor dat ze een betere prestatie kan leveren.’

Naast deze individuele sporters begeleidt het Fieldlab Aangepast Sporten meer structureel ook zwemmers. Daarvoor werkt het FAS samen met Sportinnovator-centrum de Tongelreep, waar Yvonne Gijsbers actief is als embedded scientist voor de paralympische zwemploeg. Gijsbers legt uit wat het Fieldlab bijvoorbeeld voor hen doet. ‘Zwemmers trainen met flippers. Die gaan aan je voeten, maar zwemmers die een beenamputatie hebben gehad hebben geen voeten. Daarom heeft het Fieldlab Aangepast Sporten, in samenwerking met Livit Orthopedie, bijvoorbeeld een speciale flipperprothese gemaakt.’ Gijsbers lacht. ‘Wij hebben dan een hele lijst eisen voor zo’n flipper, en zij gaan daarmee aan de slag.’

Zelf houdt Gijsbers zich meer met de dagelijkse begeleiding van de paralympische zwemmers bezig. Ze ondersteunt de coaches met wetenschappelijk onderzoek. ‘Als een coach bijvoorbeeld wil weten wat de ideale warming-up is, dan ga ik daar onderzoek over verzamelen. En ik ga mee naar wedstrijden om analyses te doen, en doe dat zoveel mogelijk ook bij trainingen.’ Dat laatste is lastig, volgens Gijsbers. ‘Voor olympische atleten zijn er veel faciliteiten, voor paralympische atleten nauwelijks. Een paar keer per jaar trainen we in de Tongelreep in Eindhoven, daar kunnen we goed analyses doen. Voor de rest proberen we het zo goed mogelijk op te lossen met bijvoorbeeld eigen camera’s, om de start te kunnen filmen. We trainen nu in een nieuw zwembad in Amersfoort, dat is in ieder geval al een hele vooruitgang.’

De innovatie staat in ieder geval ook bij de Paralympische zwemploeg niet stil. Gijsbers: ‘Een nieuw project focust zich op blinde zwemmers. Zij zouden zelf tegen de kant aanzwemmen, waardoor er nu mensen hen vanaf de kant aan moeten tikken als ze moeten draaien. Dat kost veel mankracht, omdat er altijd iemand bij moet zijn. Daarom wordt er nu gewerkt aan een sensor die de zwemmer zelf een seintje geeft.’