Warmte winnen uit kunstgras: een nieuwe dimensie in de energietransitie?

De energietransitie brengt tal van nieuwe projecten met zich. Zo werkt Aendless Energy aan een methode om warmte op te wekken uit kunstgras-sportvelden. Bovendien is het de verwachting dat de sporter hier ook van profiteert. Gaat Aendless Energy voor een revolutie zorgen?

Redactie 14 februari 2022, 07:00

Dennis ten Barge is als project- en bedrijfsleider sinds 2020 betrokken bij Aendless Energy. Als projectmanager bij Roelofs houdt hij zich al jarenlang bezig met duurzame initiatieven in de openbare ruimte. Wanneer Aendless-initiator Jack de Kraaij aanklopt voor een samenwerking bij Roelofs en Strukton zijn deze bedrijven meteen enthousiast. ‘Kunstgrasvelden zorgen op dit moment vooral voor hinder als het warm is. Het leek ons interessant om te kijken of je met die warmte ook iets nuttigs kan, net als we al doen bij asfaltverhardingen.’

De methode van warmte winnen uit kunstgras

Het principe van warmte winnen uit kunstgras klinkt eenvoudig. Onder het kunstgrasveld komt een leidingensysteem. Daardoorheen stroomt koud water. De temperatuur van het water stijgt met twaalf tot vijftien ˚C door de warmte te onttrekken van het kunstgras. Van deze warmte profiteren huizen en andere gebouwen in de omgeving. ‘Deze techniek is al toegepast voor asfalt. Maar van kunstgras is een aanzienlijke temperatuurstijging bij zon en warmte ook bekend, veel meer dan natuurgras. Dat vonden we interessant om verder uit te zoeken. Onze prognose is dat we uit een volledig voetbalveld voldoende energie genereren om circa tweehonderd woningen jaarrond van warmte te voorzien.’

De verwachting is dat op jaarbasis tweehonderd woningen van de warmte van één voetbalveld kunnen profiteren.

Naast het opwekken van warmte brengt deze methode in potentie ook voordelen voor de sporters met zich mee. ‘Omdat de temperatuur op het veld daalt door de onttrekking van warmte kan dit het sporten comfortabeler maken. Bovendien vermindert de kans op blessures doordat het veld mogelijk minder stroef is dankzij condensvorming. We richten ons in eerste instantie op voetbalvelden van kunstgras. Die zijn groot qua formaat en aantal. Als dat een succes blijkt, willen we de techniek ook uitrollen onder hockeyvelden en andere sportvelden van geringere omvang. Zolang de sporttechnische eisen overeind blijven, zien wij voor elke tak van sport alleen maar voordelen.’

Samenwerking

Een consortium werkt samen om dit project werkelijk te realiseren. ‘Roelofs en Stukton zijn gespecialiseerd in het inrichten van de openbare ruimte. Antea weet alles van kunstgras-sportvelden en Installect richt zich op de installatietechniek. De Universiteit Twente tot slot doet onafhankelijk onderzoek naar de effecten van deze techniek en rapporteert ons over de metingen.’

Dat de universiteit onderdeel maakt van het project heeft volgens Ten Barge ook een andere reden. ‘Wij hebben een subsidie gekregen van Sportinnovator. Een randvoorwaarde daarvoor was het opzoeken van de samenwerking met een kennisinstituut, omdat die zo zijn eigen waarde, kennis en expertise kan toevoegen. In dat licht zijn we ook in gesprek met o.a. de provincie Overijssel en de gemeente Zwolle binnen het Startup-in-Residence-programma Energie-Innovatie. Voor hen is deze manier van energieopwekking van groot belang als mogelijk puzzelstuk in de energietransitie. Bovendien sturen zij aan op samenwerking als manier om maatschappelijke vraagstukken adequaat aan te pakken. Ieder vanuit zijn of haar eigen kracht en rol.’

De opbouw van het warmte-win-systeem van Aendless Energy.

Testen

Het ontwerp van proefveldje, met een omvang van 300 m², zit op dit moment in een afrondende fase. ‘We willen dat in het voorjaar aanleggen, waarschijnlijk in Zwolle. Van april tot september 2022 kunnen we dan metingen doen. Brengt de warmte van het kunstgras inderdaad energie op? Vormt er zich condens op het kunstgras door de temperatuurdaling, waardoor het kunstgras minder stroef wordt en de kans op blessures verlaagt? Die hypotheses hopen we tijdens die testen bevestigd te krijgen.’

Naast objectieve factoren nemen de onderzoekers ook subjectieve elementen mee. ‘We laten gebruikers op het veld spelen en willen weten of hun gevoel op het veld goed is. Dat laten we zwaar meewegen’, aldus Ten Barge.

Een testopstelling van warmtewinning uit kunstgras.

Vooralsnog is Ten Barge vol goede moed wat betreft de uitkomsten. Toch weet hij dat hij zich niet te vroeg rijk mag rekenen. ‘Het is een complex project, waarbij een mix van technieken samen moet komen. Daarnaast heb je ook steeds te maken met een grote groep stakeholders bij de aanleg van het systeem , zowel voor de opslag in de bodem als het transport naar de afnemers. De subsidie van Sportinnovator is daarom van cruciaal belang geweest in het doorzetten van dit project. De investeringen voor een proef zijn hoog en de uitkomst is vooralsnog onzeker. Als het uiteindelijk lukt om energie te winnen met deze methode, dan is dat al fantastisch. Blijkt dat ook de positieve neveneffecten ten gunste van de sporters uitkomen, dan is het project helemaal geslaagd.’

Meer informatie

Kijk voor meer informatie over Aendless Energy en de winning van warmte uit kunstgras op www.aendless.nl of stuur een e-mail naar info@aendless.nl.