Waterstof-coachboot geeft zeilcoaches een groene voorsprong

De ontwikkeling van deze zogenaamde H2-C Boot voert terug naar 2018. De voormalige bondscoach, Jaap Zielhuis, vroeg zich destijds af of de honderden zeilcoaches tijdens trainingen en wedstrijden niet met schonere boten konden varen dan de traditionele rubberen motorboten. Dit triggerde de creatieve geest van Cees van Bladel, in die tijd werkzaam bij het Haagse Sailing Innovation Centre. Binnen dit Sportinnovatorcentrum startte hij een project om een emissieloze coachboot te realiseren.

Uiteraard is zo’n boot er niet van de ene op de andere dag. Na een haalbaarheidsstudie door TU Delft-studenten ontwikkelde en demonstreerde een consortium van bedrijven in samenwerking met het Sailing Innovation Centre een prototype van een aandrijflijn bestaande uit een elektrische buitenboordmotor, accu waterstoftank en brandstofcel. Dat kwam neer op een vorm van elektrisch varen met waterstof als een aanvullende bron van energie om de accu snel bij te laden. In een volgende fase maakte het model plaats voor een echte boot met die aandrijving.

Om nog meer uit het project te halen, bracht het Sailing Innovation Centre het in 2022 onder in Den Helder, als onderdeel van het door de overheid gesubsidieerde Zephyros: een omvangrijk demonstratieproject om groene waterstof in de maritieme sector en de ontwikkeling van een waterstofinfrastructuur in de Waddenzeehavens te stimuleren. Daarnaast richtte Van Bladel samen met een investeerder het bedrijf H2 Marine Solutions op om de boot en de aandrijflijn verder te ontwikkelen. Met succes: tijdens verschillende evenementen zoals Eemshaven 50 jaar en Sail Den Helder was de boot te zien en konden belangstellenden een proefvaart maken.

Uitdagingen

Volgens Van Bladel is nog geen sprake van de ideale coachboot. ‘De infrastructuur rondom het water is helemaal nog niet ingesteld op zo’n nieuwe energiedrager. Alleen al het tanken van waterstof vormt een uitdaging, al kan dat inmiddels wel gewoon bij een tankstation. Het hoeft dus geen beletsel te vormen, maar vraagt wel om een aanpassing van gedrag. Met een elektrische auto rijd je ook nog niet in één keer naar Zuid-Frankrijk.’

Het gewicht van de boot is eveneens een uitdaging. Van Bladel: ‘De brandstofcellen aan boord maken de boot niet alleen een meter langer dan een reguliere coachboot, maar ook een stuk zwaarder. Met 1.100 kilogram ben je wel stabieler, maar minder wendbaar. En je hebt op de boot minder ruimte, vanwege de plek die de installatie inneemt. Dat maakt de barrière om de boot te gebruiken voor de coaches het grootst. Zij willen maar één ding en dat is presteren. Ze kiezen daarom liever voor snelheid en wendbaarheid dan voor duurzaamheid.’

Verduurzaming binnen de topsport vraagt dus nogal wat. Naar het idee van Van Bladel is het vooral aan de internationale koepelorganisatie World Sailing om het initiatief te nemen. ‘Die organisatie moet positieve prikkels geven voor het gebruik van een waterstofboot als deze. De Olympische Spelen in 2024 staan geheel in het teken van duurzaamheid. World Sailing heeft aangekondigd het aantal coach- en begeleidingsboten per land te gaan beperken, om zo het benzineverbruik terug te dringen. Op zich een aardig idee, maar wat mij betreft zetten ze daar een beloning tegenover. Wie een emissieloze boot toevoegt aan het arsenaal mag extra het water op.’ Tijdens het komende WK in Scheveningen organiseert Van Bladel een evenement waarbij onder meer teammanagers, de directeur van het Watersportverbond en afgevaardigden van World Sailing aan de discussie deelnemen. ‘Ik ga dit idee dan zeker voorleggen.’

Potentie

Ook voor de periode daarna zijn er al plannen. Vanaf september start de TU Delft met een onderzoek om de aandrijflijn in modulen in een model onder te brengen. Zo beoogt H2 Marine Solutions uiteindelijk ook andere doelgroepen dan zeilcoaches te bedienen. Van Bladel: ‘Een coachboot trekt nu en dan eens flink op. Voor die doelgroep is wendbaarheid van groter belang. Een politieboot moet op topsnelheid relatief lange afstanden kunnen afleggen. Zo vraagt ieder vaarprofiel om een andere combinatie van motor, accu, brandstofcel en tank. Daar willen we zo goed mogelijk op inspelen.’

Alhoewel het project al een aantal jaar onderweg is, heeft de coachboot op waterstof volgens Van Bladel nog een lange weg te gaan voordat hij – in welke vorm dan ook – definitief is ingeburgerd. ‘De aanloop naar zo’n nieuw vervoermiddel dat echt staat als een huis, is zeker tien tot vijftien jaar. Een spannend proces, maar ik zie volop potentie. Voor de zeilcoaches, maar zeker ook voor andere watergebruikers.’

Meer informatie

Kijk hier voor meer informatie over de coachboot op www.h2marinesolutions.com of neem contact op met Cees van Bladel via +31 646 135 000 of cees@H2marinesolutions.com.